Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội, một trong những địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử của Thành phố Hồ Chí Minh, đang bước vào giai đoạn chuyển mình đầy ý nghĩa khi được định hướng trở thành công viên văn hóa mở cho cộng đồng cư dân. Theo thông tin được Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang công bố tại hội nghị tổng kết 50 năm văn học – nghệ thuật TP.HCM ngày 18/10/2025, Thường trực Thành ủy TP.HCM đã quyết định dừng toàn bộ dự án phát triển nhà ở tại khu vực Bến Nhà Rồng (quận 4 cũ).
Thay vì tiếp tục triển khai dự án nhà ở như trước đây, thành phố sẽ ưu tiên mở rộng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, đồng thời quy hoạch khu đất thành công viên kết hợp các dịch vụ công cộng và cảnh quan ven sông. Khu vực này cũng sẽ được mở rộng trục đường Nguyễn Tất Thành, nhằm hình thành một không gian sinh hoạt văn hóa, giải trí và kết nối đô thị xanh ngay trung tâm thành phố.
Dù dự án từng có giá trị kinh tế lớn, Bí thư Thành ủy nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi mục tiêu phát triển là cần thiết để đảm bảo phù hợp định hướng văn hóa – xã hội lâu dài, đồng thời do liên quan đến các thủ tục pháp lý và dự án cũ nên thành phố cần thêm thời gian để hoàn thiện quá trình điều chỉnh.
Với vị trí chiến lược kết nối trung tâm quận 1 và các quận lân cận, dự án này hứa hẹn sẽ trở thành “lá phổi xanh” mới, mang lại lợi ích lâu dài cho cộng đồng và nhà đầu tư. Cùng Tường Phát Land tìm hiểu chi tiết trong bài viết này bạn nhé!
Video “TOÀN CẢNH KHU ĐẤT VÀNG CẢNG NHÀ RỒNG-KHÁNH HỘI [4K]”
1. Lịch sử hình thành Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội: Từ bến cảng thương mại đến di tích quốc gia
Nằm ven dòng sông Sài Gòn thơ mộng, khu đất “vàng” này không chỉ là nơi gắn liền với sự kiện Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước năm 1911 mà còn là biểu tượng của sự phát triển đô thị bền vững. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng khiến không gian xanh ngày càng khan hiếm, quyết định biến Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội thành công viên sẽ đáp ứng nhu cầu giải trí, thư giãn của hàng triệu cư dân, góp phần cân bằng hệ sinh thái, nâng tầm giá trị bất động sản khu vực.
Trước khi đi sâu vào phân tích định hướng quy hoạch công viên và không gian sinh hoạt cộng đồng, ta cần nhìn lại bối cảnh pháp lý – lịch sử hình thành của khu đất Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội. Đây không chỉ là khu vực có giá trị phát triển đô thị lớn, mà còn là vùng đất chứa đựng ký ức văn hóa và lịch sử hơn trăm năm của Sài Gòn – Gia Định ngày xưa.
1.1. Lịch sử hình thành và giá trị khu Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội
Khu Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội nằm tại phường Xóm Chiếu, Quận 4 (cũ), với diện tích khoảng 31,5 ha, không bao gồm phần Bến Nhà Rồng – Bảo tàng Hồ Chí Minh và đất quốc phòng lân cận. Đây là khu đất ven sông Sài Gòn có vị trí chiến lược – vừa là điểm khởi đầu của tuyến giao thông thủy quốc tế, vừa là cửa ngõ kết nối giữa trung tâm và khu Nam TP.HCM.
Khu cảng Khánh Hội ra đời từ giữa thế kỷ 19, khi người Pháp nhận ra lợi thế tự nhiên của vùng đất ven sông Sài Gòn – chỉ cách biển Đông chưa đầy 90 km. Năm 1863, họ xây dựng Bến Nhà Rồng làm trụ sở của hãng vận tải Messageries Maritimes, biến nơi đây thành trung tâm giao thương hàng đầu của Đông Dương thời bấy giờ.
Năm 1911, Nguyễn Tất Thành (Chủ tịch Hồ Chí Minh sau này) đã rời Tổ quốc từ chính bến cảng này trên con tàu Amiral Latouche-Tréville để bắt đầu hành trình tìm đường cứu nước – sự kiện làm nên giá trị để Bến Nhà Rồng được xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt.
Sau năm 1975, khu vực tiếp tục được khai thác như cảng hàng hóa của Tổng công ty Cảng Sài Gòn. Nhưng bước sang đầu thế kỷ 21, cùng với việc di dời hoạt động logistics về Cát Lái và Hiệp Phước, khu đất dần lộ rõ sự xuống cấp, trở thành “đất vàng bỏ trống” giữa trung tâm đô thị sầm uất.
Đến năm 2015, TP.HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 nhằm phát triển nơi đây thành khu đô thị hỗn hợp gồm hơn 3.000 căn hộ (3.116 căn), 32 biệt thự, trung tâm thương mại, khách sạn, văn phòng, trường học và trạm y tế, với tổng vốn đầu tư khoảng 11.000 tỷ đồng do Công ty Ngọc Viễn Đông làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, diện tích cây xanh công cộng chỉ chiếm khoảng 4% (hơn 1 ha), trong khi bình quân diện tích mảng xanh của TP.HCM chỉ đạt 0,5 m²/người– quá thấp so với tiêu chuẩn 10 m²/người theo quy hoạch đến năm 2040.
Do vướng mắc về giải phóng mặt bằng, dự án bị kê biên tài sản và đình trệ. Từ đó, toàn bộ khu vực rơi vào tình trạng “đắp chiếu” suốt nhiều năm liền.
1.2. Bước ngoặt pháp lý và định hướng phát triển mới
Ngày 18/10/2025, tại Hội nghị Thường trực Thành ủy TP.HCM, Bí thư Trần Lưu Quang chính thức công bố dừng toàn bộ dự án nhà ở tại khu đất này, chuyển hướng sang công viên cây xanh và không gian văn hóa công cộng. Quyết định được xem là bước ngoặt chiến lược, đặt lợi ích xã hội và phát triển bền vững lên hàng đầu.
Theo quy hoạch điều chỉnh mới (phù hợp với Quyết định 1125/QĐ-TTg ngày 11/6/2025 về Quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060), 60% diện tích khu đất (tương đương 18–19 ha) sẽ dành cho công viên và mặt nước, 20% cho các công trình công cộng, và 20% cho khu cảng hành khách quốc tế. Đồng thời, đường Nguyễn Tất Thành sẽ được nghiên cứu mở rộng lộ giới để tạo không gian ven sông thông thoáng, kết nối cảnh quan khu trung tâm với khu Nam.
Về pháp lý, quy trình chuyển đổi này được thực hiện theo các bước:
- Chấm dứt hoặc thu hồi chủ trương đầu tư
- Thu hồi đất và bồi thường, tái định cư, áp dụng giá đất cụ thể theo thị trường để đảm bảo công bằng;
- Điều chỉnh quy hoạch phân khu 1/2000 và chi tiết 1/500, do Sở Quy hoạch – Kiến trúc chủ trì;
- Thực hiện Đánh giá Tác động Môi trường (ĐTM), đồng thời lấy ý kiến cộng đồng.
Các hạng mục công cộng dự kiến khởi công từ năm 2026, áp dụng mô hình hợp tác công – tư (PPP), huy động kết hợp ngân sách nhà nước và nguồn vốn xã hội hóa.
Từ một khu đất từng bị gắn mác “siêu dự án bỏ hoang”, Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội đang được định hình lại như một không gian công cộng ven sông, mang giá trị văn hóa, lịch sử và môi trường. Đây là sự điều chỉnh quy hoạch, thể hiện tư duy mới trong quản trị đô thị – lấy con người, di sản và không gian xanh làm trung tâm, hướng tới một TP.HCM đáng sống, hiện đại và bền vững.
2. Thực trạng hiện nay của khu đất Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội: Những thách thức pháp lý và môi trường
Để đánh giá đúng tiềm năng phát triển của khu Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội, ta cần nhìn thẳng vào thực trạng hiện nay, một khu đất rộng lớn nhưng đang trong tình trạng xuống cấp, gây nhiều hệ lụy về cảnh quan, giao thông và môi trường đô thị.
Khu đất này kéo dài từ cầu Khánh Hội đến cầu Tân Thuận, nằm dọc tuyến đường Nguyễn Tất Thành, từng là khu vực sôi động của cảng hàng hóa Sài Gòn. Tuy nhiên, sau khi cảng được di dời, nơi đây chỉ còn lại những nhà kho cũ kỹ, bến bãi bỏ hoang, cùng một số ki-ốt và bãi giữ xe tạm bợ mọc lên tự phát. Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, hơn 70% diện tích khu đất hiện bị bỏ trống, nhiều khu vực phủ đầy cỏ dại và rác thải, gây mất mỹ quan đô thị nghiêm trọng giữa trung tâm thành phố.
Về hạ tầng giao thông, đường Nguyễn Tất Thành – tuyến đường huyết mạch nối trung tâm với khu Nam và quận 7 – đang chịu áp lực cực lớn. Vào giờ cao điểm, lượng xe tải, container và xe máy đổ dồn khiến tình trạng kẹt xe thường xuyên xảy ra, đặc biệt tại đoạn giao với cầu Tân Thuận và đường Hoàng Diệu. Nhiều thời điểm, lưu lượng xe lên đến hàng nghìn lượt mỗi giờ, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của người dân trong khu vực.
Các hộ dân ở các phường 12, 13 và 18 (quận 4 cũ) phản ánh thường xuyên về bụi, tiếng ồn và ô nhiễm không khí, đặc biệt khi xe tải nặng di chuyển qua khu vực. Trong khi đó, không gian xanh gần như không có, khiến khu vực này trở nên ngột ngạt và mất cân bằng sinh thái. Theo tiêu chí quy hoạch đô thị của thành phố, mỗi khu dân cư cần đạt tỷ lệ cây xanh tối thiểu 6–10 m²/người, nhưng thực tế tại khu vực này gần như bằng 0.
Ngoài ra, khu vực ven sông Sài Gòn còn đang đối mặt với nguy cơ ngập lụt và sạt lở ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu. Báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM cho thấy khu vực này thuộc nhóm có mực nước ngầm dâng cao và hệ thống thoát nước yếu, nên dễ bị ngập cục bộ khi mưa lớn kết hợp triều cường. Vì vậy, bất kỳ định hướng quy hoạch nào trong tương lai cũng phải tích hợp giải pháp hạ tầng xanh, thoát nước và chống ngập bền vững, đồng thời đảm bảo yếu tố cảnh quan ven sông.
Tóm lại, Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội đang mang trên mình hai thách thức lớn:
- Thứ nhất, là tình trạng pháp lý chồng chéo và dự án đình trệ kéo dài, khiến khu đất không thể đưa vào khai thác hiệu quả.
- Thứ hai, là sự xuống cấp nghiêm trọng về môi trường và hạ tầng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và hình ảnh đô thị trung tâm.
Do đó cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về một quyết định dứt khoát từ Thành ủy và UBND TP.HCM để giải quyết tồn đọng pháp lý và chuyển đổi khu đất từ gánh nặng thành không gian công cộng phục vụ cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng sống và tạo điểm nhấn xanh cho toàn khu vực Nam Sài Gòn.
3. Lợi ích kinh tế – xã hội từ sự chuyển mình của Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội
Sự chuyển đổi của Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội từ “điểm nghẽn quy hoạch” thành không gian công viên ven sông ngoài mang ý nghĩa chỉnh trang đô thị, còn hứa hẹn tạo ra chuỗi giá trị kinh tế – xã hội mới cho cả thành phố. Đây là bước đi thể hiện rõ tư duy phát triển bền vững: lấy con người, môi trường và di sản làm trung tâm của chiến lược đô thị.
3.1. Tác động xã hội – Xây dựng không gian sống và văn hóa cộng đồng
Khi dự án được chuyển đổi thành công viên, hàng trăm việc làm mới sẽ được tạo ra trong các lĩnh vực du lịch, dịch vụ, bảo trì và quản lý cây xanh. Nhiều chuyên gia nhận định, khu vực này sẽ trở thành “lá phổi xanh” của trung tâm TP.HCM, đồng thời là điểm tổ chức lễ hội ven sông, triển lãm nghệ thuật, và hoạt động văn hóa ngoài trời, góp phần thực hiện Chiến lược Phát triển Văn hóa TP.HCM..
Đối với cư dân, công viên ven sông không chỉ mang lại không khí trong lành và không gian thư giãn, mà còn là nơi kết nối cộng đồng, khuyến khích các hoạt động thể thao và giao lưu. Theo khảo sát của Sở Y tế TP.HCM, có đến 60% người dân quận 4 cho biết họ “thiếu không gian thư giãn, nghỉ ngơi và tập thể dục ngoài trời”. Do đó, sự xuất hiện của công viên này được kỳ vọng sẽ cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất, giảm căng thẳng và tăng cường tương tác xã hội – yếu tố rất cần thiết trong nhịp sống đô thị hiện đại.
3.2. Tác động kinh tế – Tăng giá trị bất động sản và hạ tầng khu vực
Hiện nay, trung bình mỗi hecta công viên đô thị có thể giúp tăng giá trị bất động sản xung quanh từ 5–10%, nhờ cải thiện cảnh quan, môi trường và chất lượng sống. Với diện tích công viên dự kiến lên đến 18–19 ha (tức khoảng 60% tổng diện tích khu đất), Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội được dự đoán sẽ trở thành “tâm điểm phục hồi giá trị bất động sản” cho toàn bộ khu Nam TP.HCM, đặc biệt dọc các tuyến đường Nguyễn Tất Thành, Hoàng Diệu và Tôn Đản.
Khi công viên được hình thành, toàn bộ khu vực quận 4 và khu Nam TP.HCM – đặc biệt là dọc các tuyến Nguyễn Tất Thành, Hoàng Diệu, Tôn Đản – sẽ hưởng lợi lớn về giá trị bất động sản. Các khu nhà ở, trung tâm thương mại, khách sạn, và dịch vụ du lịch xung quanh sẽ tăng sức hút rõ rệt, vì người dân ngày càng quan tâm nhiều hơn đến chất lượng môi trường sống và cảnh quan xanh chứ không chỉ là vị trí hay diện tích.
Trước đây, khu vực Khánh Hội – Nguyễn Tất Thành bị xem là “vùng trũng phát triển” do hạ tầng giao thông chật hẹp và thường xuyên tắc đường. Tuyến Nguyễn Tất Thành, dù chỉ dài hơn 3km từ cầu Khánh Hội đến cầu Tân Thuận, lại là tuyến huyết mạch, nhiều năm qua, con đường này luôn trong tình trạng ùn tắc, khói bụi, xe container ra vào cảng cũ liên tục, gây áp lực lớn cho người dân di chuyển.
Trong định hướng mới, thành phố sẽ mở rộng và chỉnh trang toàn tuyến Nguyễn Tất Thành cùng với việc quy hoạch công viên. Tuyến đường này được dự kiến mở rộng lên 30–40 mét, vỉa hè rộng, cây xanh cách ly và chiếu sáng hiện đại. Khi hoàn thành, đây sẽ không chỉ là trục giao thông chiến lược kết nối trung tâm và khu Nam, mà còn trở thành tuyến đường ven sông đẹp bậc nhất TP.HCM.
Việc mở rộng hạ tầng giao thông đi kèm với xây dựng công viên ven sông sẽ mang lại lợi ích kép: vừa giảm tắc nghẽn giao thông, vừa nâng tầm cảnh quan đô thị. Từ đó, giá trị đất đai quanh khu vực sẽ tăng lên rõ rệt, kéo theo sự phát triển của dịch vụ, thương mại, du lịch và nhà ở cao cấp. Những khu từng bị xem là “đất cũ, đất cảng” nay có thể trở thành đất tiềm năng, đất sinh lời, người dân mong muốn được sinh sống và gắn bó lâu dài.
Công viên ven sông không chỉ mang đến môi trường sống chất lượng cho cư dân, mà còn tạo giá trị kinh tế bền vững, hạ tầng hiện đại và bản sắc văn hóa đặc trưng cho thành phố. Đây chính là minh chứng rõ ràng cho một mô hình phát triển mà TP.HCM đang hướng tới: “tăng trưởng kinh tế đi cùng phúc lợi xã hội và môi trường sống con người”.
4. Vấn đề pháp lý và thách thức cần lưu ý
Dù định hướng biến Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội thành công viên và không gian văn hóa cho cư dân là rất tích cực, nhưng trong quá trình thực hiện, vẫn tồn tại nhiều vấn đề pháp lý và khó khăn thực tế mà các bên liên quan – từ chính quyền, nhà đầu tư đến người dân – cần đặc biệt quan tâm.
- Thu hồi và xử lý quyền sử dụng đất : Khu đất này trước đây từng được giao cho dự án Khu phức hợp Nhà Rồng – Khánh Hội, do một tập đoàn lớn làm chủ đầu tư. Sau khi dự án bị dừng, thành phố cần tiến hành thu hồi chủ trương đầu tư, kê biên quyền sử dụng đất và giải quyết các vấn đề tài chính liên quan. Đây là quy trình rất phức tạp vì liên quan đến nhiều bên, nhiều hợp đồng và cả các quyết định hành chính trước đó. Nếu xử lý chậm hoặc không rõ ràng, có thể gây tranh chấp hoặc làm chậm tiến độ toàn bộ dự án công viên.
- Điều chỉnh quy hoạch và lập hồ sơ chi tiết: Việc chuyển đổi công năng khu đất từ “khu đô thị thương mại” sang “công viên – không gian công cộng” đòi hỏi phải điều chỉnh quy hoạch phân khu và lập lại quy hoạch chi tiết. Đây là quy trình bắt buộc, gồm nhiều bước như khảo sát, thẩm định, lấy ý kiến, phê duyệt… nên thường mất khá nhiều thời gian. Nếu việc này bị chậm trễ, toàn bộ tiến độ thực hiện dự án cũng sẽ bị ảnh hưởng theo.
- Quyền lợi của nhà đầu tư cũ: Khi dự án nhà ở bị dừng, các nhà đầu tư trước đó có thể đề nghị bồi thường hoặc khởi kiện nếu họ cho rằng quyền lợi bị ảnh hưởng. Chính quyền thành phố cần có phương án rõ ràng và minh bạch để giải quyết vấn đề này, tránh kéo dài tranh chấp và tạo áp lực pháp lý cho giai đoạn sau.
- Nguồn vốn và mô hình quản lý công viên: Sau khi xây dựng, công viên cần được bảo trì và vận hành hiệu quả. Nếu không có kế hoạch tài chính rõ ràng hoặc mô hình khai thác hợp lý, công viên có thể trở thành gánh nặng ngân sách, hoặc hoạt động kém hiệu quả. Do đó, thành phố cần tính toán kỹ mô hình quản lý cho hợp lý.
- Ảnh hưởng đến thị trường và tâm lý người dân: Trong giai đoạn chuyển đổi, nếu dự án triển khai chậm, người dân và nhà đầu tư quanh khu vực có thể mất niềm tin, dễ dẫn đến giá đất bị chững lại, hoặc hoạt động giao dịch bất động sản giảm sút. Vì vậy, việc công khai thông tin, đảm bảo tiến độ và minh bạch thủ tục là yếu tố then chốt giúp giữ ổn định thị trường và tạo sự đồng thuận xã hội.
Việc xây dựng Công viên Bến Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội là một bài toán pháp lý, quy hoạch và niềm tin cộng đồng. Để dự án thành công, thành phố cần vừa xử lý dứt điểm các vướng mắc pháp lý, vừa xây dựng lộ trình minh bạch, có sự tham gia của người dân.
Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội là một bước chuyển lớn trong quy hoạch đô thị TP.HCM. Dự án thể hiện định hướng phát triển bền vững, cân bằng giữa lợi ích kinh tế và không gian sống xanh cho cư dân. Tuy còn nhiều thách thức về pháp lý, giải phóng mặt bằng và nguồn vốn, nhưng khi hoàn thành, đây sẽ là điểm nhấn cảnh quan và mô hình tiêu biểu cho việc khai thác quỹ đất đô thị vì cộng đồng.
Để theo dõi tiến độ và cơ hội đầu tư liên quan, liên hệ Tường Phát Land để được cập nhật thông tin mới nhất về Bến Cảng Nhà Rồng Khánh Hội bạn nhé!
Thông tin liên hệ Tường Phát LAND:
Hotline: 0909.61.45.69
Website: https://tuongphatland.com/
